Mantelzorg en werk: de onzichtbare impact op vitaliteit

In Nederland combineren ruim vijf miljoen mensen hun werk met mantelzorg. Ze zorgen voor een ouder, partner, kind of buur die langdurige ondersteuning nodig heeft. Hoewel mantelzorg vaak uit liefde en betrokkenheid voortkomt, wordt de impact ervan op vitaliteit én inzetbaarheid op het werk nog te vaak onderschat.

Vitaliteit staat voor energie, balans en veerkracht. Maar het krijgt een heel concrete lading als je, net als ik, ineens mantelzorger wordt. Opeens ben je niet alleen professional en collega, maar ook degene die dagelijks zorgt voor een dierbare die jou nodig heeft.

Die ervaring heeft mijn blik veranderd. Ik weet nu hoe het voelt om in twee werelden te leven: overdag professioneel inzetbaar, ’s avonds of in het weekend zorgverlener. Dat vraagt veel, soms te veel. Het slurpt energie, hoe graag je het ook doet. Je agenda raakt voller, je hoofd raakt voller, en je accu laadt minder snel op. Je vitaliteit komt onder druk te staan, soms ongemerkt, tot je het echt voelt.

Wat voor mij het verschil maakte, was mijn werkgever. Dat er ruimte was. Letterlijk, door flexibel te mogen werken. Maar vooral ook figuurlijk: door simpelweg te vragen hoe het écht met me ging. Niet alleen belangstelling tonen, maar luisteren en meedenken. Die steun zorgde ervoor dat ik de zorg vol kon houden, ondanks dat de periode van mantelzorg betrekkelijk kort was.

Als Vitaloog zie ik steeds vaker hoe belangrijk het is om dit onderwerp op tafel te leggen en werkgevers spelen daarin een sleutelrol. Maar wat kun je doen als werkgever?

• Maak het bespreekbaar. Vraag door, luister zonder oordeel. Een simpele “Hoe gaat het écht met je?” kan al veel betekenen.

• Bied ruimte. Denk in mogelijkheden: flexibele werktijden, tijdelijk minder uren, of hybride werken. Kijk samen naar wat nodig en mogelijk is.

• Wees proactief. Wacht niet tot iemand uitvalt. Vitaliteit vraagt om aandacht vóór het misgaat.

En als werknemer of mantelzorger?

Wees eerlijk naar jezelf. Geef aan wat je nodig hebt. Vitaliteit is geen luxe – het is de basis waarop je kunt blijven zorgen én werken. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je er ook voor een ander zijn.

Vitaliteit betekent ook dat je mag zijn wie je bent met alle rollen die je vervult. Ook als mantelzorger. Met de juiste steun vanuit je werk, hoef je die rol niet te verstoppen, maar kun je hem juist krachtig invullen.